Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ ΣΕ ΝΕΑΡΟΥΣ ΚΟΛΥΜΒΗΤΕΣ

Αποτελεί σύνηθες φαινόμενο οι κολυμβητές να αγχώνονται με το θέμα του βάρους τους. Συχνά δε, οι γονείς είναι εκείνοι οι οποίοι αγχώνονται περισσότερο και δυστυχώς μεταδίδουν ένα πρόσθετο άγχος και στα παιδιά τους. Παρόλα αυτά, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η διατροφή/δίαιτα ιδιαίτερα των νεαρών κολυμβητών είναι ένα ευαίσθητο θέμα το οποίο απαιτεί προσεχτικό χειρισμό.

Στους κολυμβητές/τριες μικρών ηλικιών, η απώλεια κιλών δεν θα πρέπει να είναι αυτοσκοπός. Όπως όλα τα παιδιά που είναι στην ανάπτυξη, πόσο μάλλον για τους συγκεκριμένους αθλητές οι οποίοι καθημερινά κολυμπάνε πολλά χιλιόμετρα και συνεπώς κάνουν πολλές καύσεις, οι οποιεσδήποτε διατροφικές παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι λίγες και ουσιαστικές ούτως, ώστε να μη τεθεί σε κίνδυνο αρχικά η προπόνησή τους και μακροπρόθεσμα η ανάπτυξή τους. Άρα ακραίες λύσεις πρέπει να αποφεύγονται!

Θα πρέπει λοιπόν να ξεκαθαριστεί, ότι ο αρχικός στόχος είναι η διαμόρφωση μίας ισορροπίας στα γεύματα του αθλητή. Ένας αθλητής της κολύμβησης θα πρέπει να κάνει 3 κυρίως γεύματα και 2 με 3 σνακ μέσα στην ημέρα του. Τα κύρια γεύματα θα πρέπει να είναι πλούσια κυρίως σε υδατάνθρακες και δευτερευόντως σε πρωτεΐνες και χαμηλά σε λίπος, ενώ και τα σνακ θα πρέπει να είναι πλούσια σε υδατάνθρακες και προφανώς με ελάχιστη περιεκτικότητα σε λίπος. Είναι σημαντικό να διατηρηθούν στη διατροφή τα «καλά» λίπη (πχ. ελαιόλαδο) και να κοπούν τα τηγανισμένα φαγητά τα πολλά γλυκά και τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Σημαντικό είναι επίσης, να μην παραλείπονται τα γεύματα και να γίνονται κάτω από σωστό χρονικό προγραμματισμό ιδιαίτερα αυτά πριν και μετά την προπόνηση. Σε περίπτωση εσκεμμένης παράλειψης γεύματος ή γευμάτων, λόγω προσπάθειας μείωσης θερμίδων, έχουμε συνήθως αντίθετα αποτελέσματα. Όταν «κόψεις» ένα γεύμα, οι καύσεις στον μεταβολισμό μειώνονται (λόγω έλλειψης ενέργειας), ενώ παράλληλα αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες το επόμενο γεύμα να είναι με σημαντικά περισσότερες θερμίδες. Θα πρέπει παράλληλα να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή και στην αποφυγή ελάττωσης σημαντικών συστατικών από τη διατροφή στην προσπάθεια μείωσης βάρους, όπως είναι ο σίδηρος, τα ιχνοστοιχεία, το ασβέστιο κλπ, τα οποία είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των νεαρών αθλητών.

Είναι σημαντικό επίσης να γίνει αντιληπτό, ότι βασικός στόχος θα πρέπει να είναι η αλλαγή της σύστασης του σώματος, δηλαδή η απώλεια λίπους και η αύξηση της μυϊκής μάζας και όχι κιλών. Ειδικά για τα αθλήματα του υγρού στίβου, το λίπος βοηθάει στην πλευστότητα των αθλητών καθώς και στη διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας του σώματος (λόγω κρύου περιβάλλοντος άσκησης) και συνεπώς είναι χρήσιμο και απαραίτητο. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να υπάρχει και ρεαλιστική στόχευση όσον αφορά την απώλεια κιλών. Ένα περίπου κιλό μείωση εντός 7 με 10 ημερών, είναι μια λογική απώλεια βάρους η οποία θα πρέπει να επιτυγχάνεται όμως χωρίς ο αθλητής να αισθάνεται έντονη στέρηση ή κόπωση. Μακροπρόθεσμα, ο στόχος θα πρέπει να είναι η κατανόηση των σωστών αρχών της διατροφής ώστε να επιτευχθεί η διατήρηση του σωστού σωματικού βάρους και να μην ανακτηθεί η οποιαδήποτε απώλεια.

Τέλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό η οποιαδήποτε απόπειρα απώλειας βάρους να γίνεται σε περιόδους όπου δεν υπάρχει μεγάλος όγκος προπόνησης όπως πχ στην αρχή της σεζόν και σίγουρα όχι σε περιόδους υψηλού όγκου και έντασης ή κοντά σε σημαντικούς αγώνες.

Γιάννης Αρναούτης MSc, Ph.D
Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Διαιτολογίας-Διατροφής
Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο