ΝΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΩ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ Ή ΑΘΛΗΤΙΚΑ ΠΟΤΑ ?

Είναι γεγονός ότι πολλοί νέοι γενικά, αλλά και πολλοί αθλητές καταναλώνουν συχνά ενεργειακά ποτά. Αξιοσημείωτο είναι δε, ότι τα ενεργειακά ποτά (energy drinks) είναι από τα πρώτα σε πωλήσεις ποτά στην Ελλάδα.
Για τους αθλητές πιο συγκεκριμένα, επικρατούσα είναι η άποψη ότι τα ενεργειακά ποτά προσφέρουν ενέργεια κατά τη διάρκεια της προπόνησης και μετά το πέρας αυτής επανυδατώνουν και επαναφορτίζουν αποτελεσματικά τον οργανισμό. Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι τόσο αθώα όσο φαίνονται για την υγεία των παιδιών και γι αυτό η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής με επίσημη ανακοίνωσή της, απαγορεύει την κατανάλωση ενεργειακών ποτών από τα παιδιά αλλά και τους εφήβους.
Για να γίνει αντιληπτό τι θα πρέπει να προτιμήσουμε, είναι σημαντικό εξαρχής να γίνουν ξεκάθαρες οι διαφορές μεταξύ αθλητικών και ενεργειακών ποτών.

Τα αθλητικά ποτά περιέχουν:

• ποσότητα υδατανθράκων της τάξεως του 4-8%, και
• ηλεκτρολύτες, με κυρίαρχο το νάτριο με στόχο την αναπλήρωση των συγκεκριμένων
  απωλειών κατά την προπόνηση.
• Ενώ τέλος είναι ισοτονικά (σε αντίθεση με τα energy drinks που είναι υπερτονικά), έχουν δηλαδή την ίδια πυκνότητα σε διαλυμένα συστατικά με τα υγρά του σώματος, γεγονός που τα καθιστά ταχύτερα απορροφήσιμα.

Τα δε ενεργειακά ποτά, περιέχουν:

• περισσότερους υδατάνθρακες >8 με 10% και
• συνδυασμό κυρίως καφεΐνης, μαζί με άλλες διεγερτικές ουσίες όπως ταυρίνη, τζισενκ, γκουαράνα κλπ. Στο σημείο αυτό αξίζει να τονιστεί ότι ο συνδυασμός της κατανάλωσης των παραπάνω συστατικών έχει συνδεθεί με υψηλή αρτηριακή πίεση και συμπτώματα όπως άγχος, αϋπνία, και αυξημένη καρδιακή συχνότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας, γεγονότα που προφανώς και δεν είναι επιθυμητά για έναν νεαρό αθλητή.

Ένα επιπλέον σημείο στο οποίο πρέπει επίσης να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση ειδικά για τους αθλητές, είναι ότι η πολύ υψηλή περιεκτικότητα των ενεργειακών ποτών σε καφεΐνη μπορεί να «καμουφλάρει» συμπτώματα κόπωσης, μιας και η καφεΐνη ως εργογόνος ουσία, έχει βρεθεί
ότι καθυστερεί την εμφάνιση συμπτωμάτων κούρασης. Συνεπώς, οι αθλητές μπορεί να μην αντιληφθούν έγκαιρα τα συγκεκριμένα συμπτώματα, να μην ξεκουραστούν ουσιαστικά και  σαν τελικό αποτέλεσμα, να αυξήσουν τις πιθανότητες πρόκλησης μυϊκών τραυματισμών ή έντονης κόπωσης. Δεδομένου επίσης, ότι και οι υπόλοιπες ουσίες που περιέχουν τα ενεργειακά ποτά είναι φυτικά εκχυλίσματα που «μιμούνται» τις δράσεις της καφεΐνης, τα αθροιστικά αρνητικά αποτελέσματα της κατανάλωσής της για την υγεία και την απόδοση
πολλαπλασιάζονται.
Τέλος, πρέπει να τονιστεί η επίδραση των ενεργειακών ποτών στη ρύθμιση του σωματικού βάρους, δεδομένου ότι λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε σάκχαρα (υδατάνθρακες >10%), υποβοηθούν στην αυξημένη πρόσληψη θερμίδων και κατ’ επέκταση και στην αύξηση του βάρους.
Συμπερασματικά, αν ένας αθλητής νιώθει κούραση και έλλειψη ενέργειας, συστήνεται να επαναπρογραμματίσει τη διατροφή και την ενυδάτωσή του μέσα στην ημέρα, καθώς και να αυξήσει τις ώρες ύπνου του, αποφεύγοντας την κατανάλωση ενεργειακών ποτών.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Ali F et al. Energy drinks and their adverse health effects: A systematic review of the
  current evidence. Postgrad Med. 2015
• Astorino TA, et al. Effects of red bull energy drink on repeated sprint performance in
  women athletes. Amino Acids. 2012

Γιάννης Αρναούτης MSc, PhD
Διδάκτωρ Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής